MAYNILA - Sa pagpapatuloy ng budget deliberation ng Senado, sumalang sa pagtatanong ng mga mambabatas si Sen. Francis Tolentino bilang sponsor ng panukalang budget ng Department of Science and Technology o DOST para sa susunod na taon.

Si Sen. Robin Padilla, inusisa kung ligtas pa bang gamitin ang Bataan Nuclear Power Plant bilang source ng enerhiya ng bansa.

“Tayo po ba ay may kakayahan na para sa nuclear power plant? kasi para sa akin yan ang sagot. Nasa atin ang minerals, nasa atin ang talino para i-process ito. Nasa atin ang talino para makapagpatakbo ng nuclear plant na safe. Ginagarantiyahan ‘nyo po na safe?" tanong ni Padilla.

Ayon kay Tolentino, walang problema ang bansa o DOST at Philippine Nuclear Research Institute sa research at makabagong kaalaman para dito.

“Opo, 'yun ang sabi sa pag-uusap namin kaharap si Sen. Nancy Binay. Maging ang Bangladesh ay gumagawa ng dalawang nuclear power plants habang tayo ay nag-uusap. Bangladesh po yun, na hindi naman kayamanang bansa, ay meron na ring nuclear plant,” sabi ni Tolentino.

Kaya naman direktang tinanong ni Padilla kung ligtas pa bang gamitin ang Bataan Nuclear Power Plant.

“Sang-ayon po sa pagkaka-alam ko at sang-ayon sa DOST… they have current studies as to the safety on how to rehabilitate and operate that Bataan nuclear plant. And I was informed and this is coming from the DOST family that there should be no issues relative to the faultline or even volcanoes in the area that would impede the operation or the re-operation or the reignition of the Bataan Nuclear Power Plant. Safe daw po 'yun,” sabi ni Tolentino.

Plano ng DOST na imbitahan pa si Padilla sa susunod na anibersaryo ng Bataan Nuclear Power Plant para ipakitang ligtas ito sa publiko.

700 KULANG NA EMPLEYADO NG DOST

Muli ding lumutang sa pagdinig ng Senado ang kakulangan ng mga empleyado o tauhan ng DOST.

“There are 700 positions needed and this would require scientists and engineers, technicians to man doppler radar and forecasting stations. Pero ngayon po, 700 positions. 238 yung kailangan na tao kaagad eh. Hindi pa ho na-iimplement dahil sa kakulangan ng budget,” sabi ni Tolentino.

Aniya, may inilaang budget ang pamahalaan para sa mga equipment ng DOST pero hindi napaglaanan ng pondo ang para sa mga taong magpapatakbo ng gamit.

“Ang nangyari po…from 2017 to 2019, nakabigay po ng gamit para doon sa equipment. Pero yung mga taong magpapatakbo ng equipment eh wala pong budget. Kaya hindi naka-hire nitong 700 na tao, at 238 nga dun yung immediate na kailangang-kailangan," dagdag pa ni Tolentino.

• PAGASA says 4 weather radars damaged, 700 additional personnel needed

4 SA 18 DOPPLER RADAR NG PAGASA, NANATILING SIRA

Inusisa ni Binay ang mga gamit o equipment ng PAGASA-DOST kung saan lumabas na sa 18 doppler radar nito, apat ang sira na bago pa tumama ang bagyong Paeng.

“May apat na sira ho - sira na dati. Basco, Batanes po yung isa; Virac, Catanduanes; Tampakan, South Cotabato; at sa Iloilo. So kahit sira po itong apat, eh meron namang redundant equipment na nakakatulong din,” sabi ni Tolentino.

Bagama't may mga sumasalong doppler radar sa mga nasira, sabi ni Tolentino ay kailangan pa ring maipaayos sana ang apat na sira.

Sa pagtataya ng DOST-PAGASA, nangangailangan ng tinatayang P400-milyon para sa pagsasaayos ng mga ito.

Ayon kay Tolentino, base na rin sa mga impormasyon mula sa PAGASA, inaayos na ang doppler radar sa Basco. May grant naman mula sa Japan International Cooperation Agency o JICA para sa doppler radar sa Virac.

Plano pa ng PAGASA na magtayo ng tatlo pang doppler radar. Isa rito ay sa Agno, Pangasinan; isa sa Laoang, Northern Samar; at isa sa Davao Oriental.

Sa pagtatanong ni Binay, lumutang din na kakarampot lang ang nailalaang pondo ng pamahalaan para sa research program ng DOST kumpara sa ibang bansa na 1 percent o mas mataas pa.

“Ang total budget po for research and development ng DOST ay mahigit P7.8-bilyon. Ang budget po natin ay 0.33 percent as against the GDP,” sabi ni Tolentino.

Umaasa si Binay na sa susunod na mga budget hearing ay mas mapaglalaanan pa ng mas malaking pondo ang research and development ng DOST.

IBA PANG ULAT

Watch more News on iWantTFC