MAYNILA — Sa mga hindi inaasahang pagkakataon, may ilang mga panahon na sa gabi o gitna ng pagtulog yayanig ang lindol sa ating mga tahanan.

Katulad na lamang nitong Lunes, kung saan niyanig ng lindol na may epicenter sa Looc, Occidental Mindoro at naapektuhan din ang ilang parte ng Metro Manila.

Mainam na manatili sa kama at proteksyunan ang inyong ulo ng unan sakaling lumindol sa gitna ng inyong pagtulog, ayon sa American Red Cross.

• Phivolcs: Magnitude 5.7 quake rattles parts of Luzon; Intensity 3 to 4 in NCR

Ayon sa organisasyon, laging maglagay ng flashlight at low-heeled shoes sa tabi ng inyong kama bilang paghahanda sa naturang sakuna.

Para sa kaligtasan ng publiko, rekomendasyon din na huwag maglagay ng mabibigat na mga bagay tulad ng litrato at salamin malapit sa mga higaan, upuan o mga lugar na pinagtutulugan o inuupuan.

Narito ang ilan pang mga tips kung ano ang inyong gagawin bago, habang, at pagkatapos ng lindol.

MGA PAGHAHANDANG KAILANGAN BAGO ANG LINDOL:

— Laging maglagay ng nakahandang emergency kit sa inyong tahanan pati na rin sa mga alagang hayop.
— Lumikha ng plano sa paglikas kasama ang iyong mga alagang hayop.
— Maging maalam tungkol sa mga panganib at pagtugon ng iyong komunidad hinggil sa kalamidad.
— Tiyakin na alam ng bawat miyembro ng pamilya kung paano makipag-ugnayan sakaling mahiwalay sa panahon ng isang emergency.
— Mag-download ng emergency app sa inyong mobile phones.
— Pag-usapan ang lindol sa inyong pamilya upang malaman ng lahat kung ano ang gagawin sakaling maganap ang sakuna. Ang pagtalakay nang maaga ay nakakatulong na mabawasan ang takot, lalo na para sa mga mas batang miyembro ng pamilya.
— Suriin ang earthquake emergency plans ng iyong trabaho pati na rin ang mga paaralan at day-care center ng iyong mga anak.
— Pumili ng mga ligtas na lugar sa bawat silid ng iyong tahanan, lugar ng trabaho pati na rin ng paaralan. Ang isang ligtas na lugar ay maaaring nasa ilalim ng isang piraso ng kasangkapan o sa kasalungat ng exterior wall na malayo sa mga bintana, bookcase o matangkad na kasangkapan na maaaring mahulog sa iyo.
— Magsanay ng DROP, COVER at HOLD ON sa bawat ligtas na lugar.
— I-bolt at brace ang heater ng tubig at kagamitan sa gas sa mga studs sa dingding. Sa mga may propesyunal magpa-install ng flexible fittings upang maiwasan ang paglabas ng gas o tubig.
— Huwag maglagay ng mga mabibigat na item, tulad ng mga larawan at salamin, malapit sa mga kama, sofa at kung saan man natutulog o nakaupo ang mga tao.
— Mag-install ng malalakas na latches o bolts sa mga kabinet. Ang malalaki o mabibigat na item ay dapat nasa pinakamalapit sa sahig.
— Alamin kung paano isara ang mga gas valves sa iyong bahay at panatilihing madaling magamit ang isang wrench para sa hangaring iyon.
— Ilagay ang malalaki at mabibigat na bagay at masisira na mga item (mga de-boteng pagkain, baso) sa mas mababang mga istante.
— I-anchor ang overhead lighting fixtures sa mga joists.
— I-anchor ang mga top-heavy, matangkad at freestanding furniture tulad ng bookcases, china cabinet sa mga wall studs upang panatilihin ang mga ito sa pagtilapon.
— Magtanong tungkol sa pag-aayos ng bahay at tips sa pagpapatibay ng lugar para sa mga exterior features tulad ng mga balkonahe, deck, sliding glass door, canopy, carport at mga pintuan ng garahe.
— Alamin ang seismic building standards ng lugar at land use code ng lugar bago ka magsimula ng bagong konstruksyon.
— Sa mga propesyonal ipatiyak na ang iyong bahay ay ligtas at naka-angkla ang pundasyon nito, pati na rin ang mga tips sa pagpapatibay ng lugar para sa mga exterior features, tulad ng mga balkonahe, deck, sliding door na salamin, mga canopy, carport at pintuan ng garahe.

MGA DAPAT GAWIN HABANG MAY LINDOL:

SA LOOB:
— DROP, COVER and HOLD ON! Limitahan ang paggalaw hangga’t maaari - ang karamihan sa mga pinsala sa panahon ng mga lindol ay nangyayari dahil sa mga taong gumagalaw, nahuhulog at nagkakaroon ng mga sprains, bali at injury sa ulo. Subukang protektahan ang iyong ulo at katawan ng tao.
— Kung nasa kama ka, manatili ka roon, bumaluktot at hawakan, at takpan ang iyong ulo.
— Manatili sa loob ng bahay hanggang sa tumigil ang pagyanig at sigurado kang ligtas lumabas.
— Kung kailangan mong umalis sa isang gusali pagkatapos ng paghinto ng pagyanig, gumamit ng mga hagdan kaysa sa isang elevator kung sakaling may mga aftershock, pagkawala ng kuryente o iba pang pinsala.
— Magkaroon ng kamalayan na ang mga smoke alarm at sprinkler system ay madalas na gumagana sa mga gusali sa panahon ng isang lindol, kahit na walang sunog.
— Kung may naamoy kang gas, lumabas ka sa bahay at lumayo hangga't maaari.
— Bago ka umalis sa anumang gusali tiyakin na walang mga debris mula sa gusali na maaaring mahulog sa iyo.

SA LABAS:
— Maghanap ng isang ligtas na lugar at bumaba sa gusali. Manatili sa labas hanggang sa tumigil ang pagyanig.
— Subukang lumayo mula sa mga gusali, linya ng kuryente, puno, at ilaw ng kalye hangga't maaari.
— Kung nasa isang sasakyan ka, lumipat sa isang ligtas na lokasyon at huminto. Iwasan ang mga tulay, overpass at mga linya ng kuryente kung maaari.
— Manatili sa loob ng iyong seatbelt na nakatali hanggang sa tumigil ang pagyanig.
— Pagkatapos tumigil ang pagyanig, maingat na magpatuloy sa pag-iwas sa mga tulay at rampa na maaaring nasira.
— Kung ang isang linya ng kuryente ay nahulog sa iyong sasakyan, huwag lumabas. Maghintay para sa tulong.
— Kung ikaw ay nasa isang mabundok na lugar o malapit sa hindi matatag na mga dalisdis o bangin, maging alerto sa pagbagsak ng mga bato at iba pang mga debris pati na rin mga pagguho ng lupa.

PAANO MAGIGING LIGTAS PAGKATAPOS NG LINDOL?
— Kung malayo sa bahay, bumalik lamang kung sinabi ng mga awtoridad na ligtas itong gawin.
— Suriin ang iyong sarili para sa mga injury at kumuha ng first aid, kung kinakailangan, bago tulungan ang mga nasugatan o na-trap na ibang tao.
— Pagkatapos ng isang lindol, maaaring magpatuloy ang sakuna. Asahan at maghanda para sa mga potensyal na aftershock, pagguho ng lupa o kahit na isang tsunami kung nakatira ka sa isang baybayin.
— Sa tuwing nakakaramdam ka ng aftershock, DROP, COVER at HOLD ON. Ang mga aftershock ay madalas na nangyayari minuto, araw, linggo at kahit buwan pagkatapos ng isang lindol.
— Maghanap at magpatay ng maliit na apoy. Ang apoy ay ang pinaka-karaniwang panganib pagkatapos ng isang lindol.

• Safety first: What to do when a deadly quake strikes

KAUGNAY NA ULAT:

Watch more in iWantv or TFC.tv