MAYNILA — Sa patuloy na pagharap ng bansa sa coronavirus disease (COVID-19) pandemic, ipinaliwanag ng mga grupo sa iba’t ibang sektor kung bakit magkakasa pa rin ng kilos protesta sa huling State of the Nation Address (SONA) ni Pangulong Rodrigo Duterte.

Kasabay ng SONA, magmamartsa ang mga grupo sa Commonwealth Avenue at magtitipon-tipon sa St. Peter’s Church malapit sa Batasang Pambansa bitbit ang panawagan na ito na ang huling Duterte na magbibigay ng naturang talumpati sa publiko.

• Various groups to hold protest on day of Duterte's last SONA

“Limang taon na, alam nating walang nangyari at tayo ngayon ay nakaharap sa napakalaking krisis hindi lamang dahil sa pandemya kundi dahil sa pinakamalaking kasalanan ng hindi pagkakaroon ng maayos na pamamahala,” ani Dinky Soliman ng Tindig Pilipinas.

Ayon naman kay dating Bayan Muna representative Teddy Casiño, importanteng maidulog pa rin ng mga Pilipino ang kanilang hinaing nang hindi isinasaalang-alang ang kanilang kalusugan.

Aniya, mas malaki ang espasyo sa Commonwealth Ave at masusunod nila ang health protocols sa naturang lunsaran ng protesta.

Noong 2020, ipinagpatuloy ang protesta sa SONA sa kabila ng pandemya sa University Avenue ng Unibersidad ng Pilipinas Diliman.

“The negotiations are on-going, inaasahan lang natin na sana there has to be a middle ground. Hindi naman pwedeng pipigilan mo ‘yung democratic exercise at hindi rin naman pwedeng babalewalain natin ang health measures. I think a compromise can be done along Commonwealth (Avenue) ‘yan po ang wino-work out sa ngayon,” aniya.

Ilan sa mga usaping tatalakayin sa protesta ay ang mga isyung kinaharap ng kasalukuyang administrasyon tulad ng extrajudicial killings, drug war, soberanya sa West Philippine Sea at mga umano’y pro-China policy ng pamahalaan.

Dulog din ng mga grupo ang hindi maagap na pagresolba ng administrasyon sa pandemya.

Ayon kay Casiño, lantad na sa publiko na nais takasan ng pangulo ang kanyang mga pananagutan sa mga nasabing usapin matapos ang mga pahayag nitong tatakbo siya sa pagka-bise presidente kung mabibigyan siya nito ng “legal immunity.”

• ‘Huling Duterte na uupo sa Malacañang’: Protesta sa huling SONA ni Duterte, handa na

“Kitang kita ng mamamayan na napakamakasarili ng motibo ni Pangulong Rodrigo Duterte kung bakit gusto niyang manatili sa poder. Siya mismo ang nagsabi na para takasan ‘yung pananagutan sa marami niyang kasalanan sa bayan,” aniya.

Diin ng dating mambabatas, pinapakita ng administrasyon na matapang sila ngunit ang mga kasalukuyang aksyon nito ay nagpapakita ng desperasyon at kahinaan.

“Actually, ‘yan ay act of desperation. Tingin namin hindi ‘yan act of strength, that is an act of desperation. Ganyan na kadesperado si Duterte na papatakbuhin niya ‘yung anak niya, ‘yung alalay niya, siya mismo tatakbo,” ani Casiño.

“Nagpapakita ‘yan ng kahinaan. That is not an act of strength that is a show of weakness, that is an act of desperation dahil nakikita niya na unti-unti nang nagbabaklasan sa kanya ang kanyang mga dating supporters,” dagdag pa niya.

Pabor man sa mga Duterte ang mga numero ng survey hinggil sa darating na eleksyon, tiwala naman ang mga grupong hindi pa huli ang lahat para sa kanilang panawagan.

• Robredo score in pre-election survey 'respectable': spokesman

“Tingin ko ang mamamayan ay masusuya roon sa naka-anim na taon ka na hihirit ka pa and the reason why gusto mong manatili sa pwesto ay dahil gusto mong takasan ‘yung pananagutan mo. I think that will resonate with many people,” saad ni Casiño.

“Hindi po kami natatakot d’yan sa sinasabing numbers at this point. If you’re on top, you have nowhere to go but down, ‘yan po ay nakita na natin sa mga nakaraang eleksyon … we think it would follow the same trend,” dagdag pa niya.

Kaakibat man ng kampanya sa pagwawakas ng administrasyong Duterte ang halalan sa 2022, diin ni Kabataan party-list spokesperson Raoul Manuel na palakasin ang hanay ng protesta.

“Ang challenge para sa atin ay paano papalakasin pa ‘yung dissent at dapat mag-translate din ‘yan as we approach the 2022 elections paano ‘yan magiging expression through the form of a united opposition,” aniya.

"Hindi naman po natin tinatanggal ‘yung value ng mga current surveys natin ngayon … the work is definitely cutout for the opposition. Marami pang kailangang gawin, maka-reach out pa tayo outside of social media at labas roon sa mga usual na nakakausap natin,” dagdag ni RJ Naguit ng Akbayan Youth.

Paalala naman ni Judy Pasino ng human rights group na iDefend, hindi lamang pagpapaalis sa mga Duterte ang nais ng mga grupo kundi panunumbalik ng maayos na pampubliksyong serbisyo sa mamamayan.

“Napakarami nating gagawin at aayusin sa governance na ito. Hindi ito matatapos sa eleksyon lang. Kailangan po talaga ang sinasabi nating pagpapalit ng rehimen hindi si Duterte lang ang gusto nating tapusin kundi ang Dutertismo,” aniya.

“So, nag-uusap tayong oposisyon. Dapat ‘yung oposisyon hindi ‘yung ngayon lang, dahil natamaan siya ng interes dapat ‘yung sasama sa atin pagpapanagot kay Duterte hanggang sa ICC at lagpas pa rito. Dapat kasama natin sila sa magbibigay ng human rights sa sentro ng pamamahala.”