MARAWI, Lanao del Sur – Dinadalaw pa rin madalas ng lungkot ang bakwit na si Jimmy Abato kapag naaalala niya ang sinapit ng kaniyang minamahal na bayan na naging lugar ng digmaan sa pagitan ng mga terorista at sundalo nitong nagdaang taon.

• BALIKAN: Halos 5 buwang bakbakan sa Marawi

Sa mga ganitong pagkakataon, humihiram si Abato ng gitara sa kapitbahay niya sa temporary shelter sa Barangay Sagonsongan para tumugtog at umawit.

Si Abato ay dating bokalista at composer ng isang banda noong kabataan niya.

“Pampatanggal ng stress, ang ginagawa ko lang naggigitara ako 'pag gabi. 'Pag iniisip ko ang Marawi, kung ano-ano ang ginagawa ko lang para makalimutan ko ‘yung nangyari,” kuwento ng 45 anyos na 'bakwit' o evacuee sa ABS-CBN News.

Isa sa kaniyang naging pampalipas ng sakit ng damdamin ang pagsusulat ng mga awit. Habang nasa evacuation center, isinulat niya ang kantang “Pinusuran Nagibas” sa wikang Maranao, o “Pinaglaruan at Giniba” sa Tagalog.

Kaniya itong ipinarinig sa News team.

Watch more in iWantv or TFC.tv

“Islamic City of Marawi, hindi ka ba nalulungkot? Ay! Mga tao sa tapat ng lawa sa Islamic City of Marawi, pinaglaruan at giniba ng mga bomba,” bungad ng kantang Maranao sa salin sa Tagalog.

Dahil hindi direktang maisalin sa wikang Tagalog, ipinaliwanag ni Abato na ang awit ay kuwento kung paano ang Marawi, na “bunga ng puso” ng kanilang mga ninuno sa loob ng matagal na panahon ay mistulang napaglaruan hanggang sa mawasak sa loob lang ng 6 na buwan.

Si Abato ay dating umaawit sa kanyang sariling radio frequency na “Bravo.” Dinig ito tuwing gabi sa Marawi bago magkagiyera. “May radio station ako, ‘yung Bravo… Pag kumakanta ako nang gabi, halos lahat naka-monitor sa ‘kin,” aniya.

Mayo 25 nang lisanin ni Abato ang kaniyang bahay sa Barangay West Marinaut kasama ang kaniyang misis at mga anak, habang yumayanig ang mga bombang nalalaglag sa siyudad.

Nang tanungin kung ano-ano ang nasaksihan niya habang naglalakad palabas ng Marawi, sabi niya ay ayaw na lang niyang maalala.

Kasalukuyan siyang nakatira sa 24-square-meter na estrukturang kailangan nilang ituring na tahanan sa susunod na tatlo o higit pang taon, depende sa kung gaano kabilis matatapos ang pagsasaayos ng 250 ektaryang bahagi ng Marawi na napuruhan sa digmaan, isang taon na ang nakalilipas.

Bago magsimula ang banal na buwan ng Ramadan nitong nakaraang linggo, naisipan ni Abato na humingi ng tulong para magawang maliit na bersiyon ng mosque ang espasyong sakop ng kaniyang pansamantalang bahay.

Bukas ang espasyong pampanalangin na ito sa kaniyang mga kapwa bakwit.

"‘Yung lugar na walang ganito kumbaga sa tao ay walang puso. Pero kahit na may ganito na kapilya lang, basta meron, kumbaga sa tao, may puso na ang lugar,” aniya.

Panalangin niya para sa kanilang komunidad: sana ay makalampas na sila sa pagsubok na ibinigay ng Allah sa kanila.

Tubig at pera ang problema sa temporary shelters, dagdag pa ni Abato, lalo’t nakaasa sila sa tubig ulan at minsan-minsang rasyon mula sa gobyerno para mapuno ang malaking dram sa harap ng kanilang bahay.

Kung wala ng isa sa mga ito, kailangan pa nilang mamasahe at umigib ng tubig sa malayo.

Bukod sa tubig, masangsang din ang amoy sa shelters dahil maliit ang poso negrong ginawa sa lugar.

Dahil dito, ang maruming tubig mula sa mga bahay ay dumadaan sa open canal at palabas sa kalapit na creek.

“Panawagan ko sa Pangulo, sana po ay madaliin na ang rehabilitasyon ng Marawi. Para ‘yong mga tao na kumalat ay makabalik na ulit sa Islamic City of Marawi,” ani Abato.

• Palace satisfied with Marawi rehab efforts