MAYNILA — Naging matagumpay ang paglalakbay sa kalawakan ng Maya-1 na nakabalik na sa mundo nitong Nobyembre. Ayon sa isa sa mga lumikha nito, malaki ang tulong ng cube satellite, ang pinakauna ng Pilipinas, para sa pananaliksik ng bansa sa kalawakan.

Kwento ni Adrian Salces sa ABS-CBN News, umabot sa dalawang taon at apat na buwan ang cube satellite, at sa karanasang ito’y mas marami na silang kaalaman para sa kanilang mga pananaliksik sa hinaharap.

“Bago ito bumalik sa Earth, maayos o “malusog” ang kondisyon ni Maya-1, base sa mga datos telemetriya na nakalap mula sa kanya,” sinabi ni Salces sa isang email message.

“Subalit, pagkabalik sa Earth, natural lang at inaasahan na nasunog, nawasak at lubusang naglaho na si Maya-1 dahil sa matinding init na dulot ng napakabilis na pagbagsak nito sa atmospera,” dagdag pa niya.

Nai-deploy sa kalawakan ang Maya-1 noong 2018. May sukat itong 10-by-10 centimeters at kayang kumuha ng mga imahe ng Earth mula sa kalawakan.

• Philippines’ Maya-1 cube satellite launched into orbit
• SpaceX brings Philippines' Maya-1 cube satellite to ISS

Watch more in iWantv or TFC.tv

“Ang CW beacon ay gumaganap na parang “heartbeat” ni Maya-1 na mahalaga upang matiyak ng mga amateur kung ito ay buhay pa at malaman ang kalagayan nito gaya ng mga nabanggit na. Maliban sa mga amateur operators ng BIRDS network, maraming amateur sa buong mundo ang nakatanggap sa CW beacon at datos telemetriya mula kay Maya-1,” paliwanag ni Salces.

Aniya, nagampanan ng Maya-1 ang tungkulin nito na magbigay kaalaman sa mga inhinyero kung paano ba magpatakbo ng isang cube satellite.

“Sa tulong ng kanyang datos telemetriya, malaking papel ang ginampanan ni Maya-1 upang "maranasan" at mas maunawaan ng mga engineers na gumawa nito kung paano gumagana ang isang CubeSat sa kalawakan. Ito rin ay nakatulong upang tayo ay masanay kung paano ito kontakin gamit ang ground station,” saad ni Salces.

“Sa kabuuan, nagampanan ni Maya-1 ang educational objectives na mahalagang bahagi ng misyon nito. Ang mga karanasan at aral na natutunan mula kay Maya-1 ay nakatulong sa pagbuo ng mga sumunod at susunod pang CubeSat na ginawa or gagawin dito mismo sa Pilipinas,” dagdag pa niya.

Ayon kay Salces, nagawa na nila ang Maya-2 nitong Setyembre at hinihintay na lamang kung kailan ito mapupunta sa kalawakan para sa kanilang pananaliksik.

“Ang Maya-2, na siyang binuo ng tatlong mga siyentipiko at inhinyero mula sa iba't-ibang unibersidad sa Pilipinas, sa ilalim at bahagi ng BIRDS-4 Project ng Kyushu Institute of Technology sa Japan, ay nai-"turnover" na sa Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) noong Setyembre 24, 2020. Kasalukuyang inaantay na lamang ang anunsyo ng kaniyang paglipad sa kalawakan,” aniya.

Dagdag pa niya, may mga modelo pang ginagawa para sa kanilang pananaliksik.

“Sina Maya-3 at Maya-4 naman ay sasailalim na sa huling yugto ng space environment test at safety review. Ang Maya-3 at Maya-4 ang unang batch ng cube satellites na binuo at ginawa sa Pilipinas sa pangunguna ng UP Diliman. Sila ay binuo ng unang batch ng mga iskolar sa ilalim ng STeP-UP Project na kinabibilangan ng walong graduate students. Inaasahan din itong makarating sa kalawakan sa susunod na taon,” ani Salces.

“Ang Maya-5 at Maya-6 naman ay magsisimula nang buuin. Kamakailan lamang ay inilunsad ang panibagong batch ng mga iskolar.”

• UP to train new batch of Filipino satellite builders

Ang Maya-1 ang ikalawang microsatellite na gawa ng mga Pilipino na naipadala sa orbit ng mundo, kasunod ng Diwata-1 na na-deploy sa kalawakan noong 2016.