LOS ANGELES - For President Benigno Aquino, it will be hard for his successor not to pass the proposed Bangsamoro Basic Law (BBL).

“Pero ano ba ‘yung future prospects? Sa susunod na administrasyon, hindi sila mag-uumpisa sa wala. Medyo malayo-layo na ‘yung inumpisahan. Meron na talagang draft ng batas," he said.

"Mas malapit na ‘yung magiging totoo kung nandun na tayo sa punto na ifa-file ulit, na ang dami na sigurong mga dapat itanong naitanong na, ‘yung amendments siguro sa House ay maliwanag na rin. Parang mahirap ipaliwanag ng susunod na administrasyon kung hindi nila mailalabas ‘yang batas na ito dahil magkakaroon na naman ng six years na ulit ha --- meron na eh, may draft na e, nandyan na, hindi mag-uumpisa ng wala.”

Aquino said his successor should make it a priority. “So ulitin ko lang ano, iyong hindi tayo nag-umpisa sa susunod na administrasyon mula sa wala. Mag-uumpisa tayo na talagang kongkretong meron nang pinag-uusapan, tatapusin niyo lang ‘yung pag-pe-perfect nitong batas na ito. At palagay ko, kung sino man ang papalit sa akin, gagawin ko nang unang agenda iyan. Baka ‘yung iba kailangan na sila mismo ang lumikha. Ganun talaga ang sistema eh. Pero walang makakapaliwanag kapag hindi pa naging batas ito sa susunod na administrasyon.”

ABS-CBN News asked the Chief Executive for his thoughts on the fate of the BBL, which he asked his congressional allies to pass.

The absence of a quorum and the unpopularity of the bill in the aftermath of the Mamasapano incident prevented the passage of the bill before Congress went on election break.

The BBL is stuck in the period of turno en contra at the Lower House. Meanwhile, a Senate panel led by Senator Bongbong Marcos has yet to discharge it to plenary at the upper chamber.

The Mamasapano incident was recently reinvestigated by the Senate at the prodding of Senator Juan Ponce Enrile.

But for the President, it’s very clear who and what is to blame for the fate of the BBL.

“Iyong, my very first instruction noong sinabi na nga ng ating leadership both of the Senate and the House na medyo alanganin... At balikan ko lang, bakit ba naging alanganin? Hanggang huling session day eh hindi pa natatapos ang interpellation ng isang kagalang-galang nating senador. Alam naman natin na matagal-tagal lumabas doon sa committee in-charge. At saka hindi ko talaga maalis sa isipan ko na parang ‘yung mga pangalan iyon ay pareho rin nung nag-uumpisa itong problemang ito. Pero anyway, nandyan na eh. Mahirap naman talaga ‘yung proseso. Kung naaalala niyo, ‘yung ginagawa ‘yung Framework Agreement at saka ‘yung Comprehensive Agreement [on the Bangsamoro], lahat ng mga saan ba tayo nagmumula? Ang haba ng negosasyon, definition, et cetera. Masalimuot talaga ang proseso. Iyong nangyari siyempre sa Mamasapano, binigyan ng pagkakataon ‘yung mga kontra na talagang harangin ng husto ito.”

For now, Aquino can only maximize what he called peace dividends to make sure the Moro Islamic Liberation Front (MILF) stays in the peace process. The BBL would have implemented the peace agreement the MILF signed with the government.

“Inutos ko na i-maximize ‘yung tinatawag na peace dividends. Iyong Sajahatra comes to mind, ‘yung mga training na ginagawa natin to help the fighter become a productive citizen," he said.

“Isipin niyo ano, paano ka hindi magagalak nito? Recently, well not that recently, but in 2014, ‘yung very first time in the ARMM [Autonomous Region in Muslim Mindanao], nagkaroon ng international business conference in Tawi-Tawi. At ano ang resulta? 400 businessmen from Malaysia, Brunei, Indonesia and Japan came. Ang investment pledges is close to a billion pesos just for Tawi-Tawi. Investment sa ARMM, from P87.9 million in 2010, in 2014, siyempre 2015 tina-tally pa pero ‘yung 2014, from P87.9 million naging P3.9 billion without the BBL.”

“So talagang lahat ng paraan na magagawa natin na madama ng mas marami, na talagang substantial ‘yung pagbabago diyan sa mga lugar na iyan ay inutos kong gawin nang paspasan. Kung meron ongoing, meron pa ba tayong madadagdag diyan? Gawin natin. At ulit para makita ‘talagang nagbabago na dito sa amin.’ At madali naman ‘yung ibang makita eh. Kunyari ‘yung Basilan Circumferential Road, palagay ko hindi ako sure pero at least sigurado ako...pangalawa akong presidente at least na gumagawa niyan at tapos na. Pero baka tatlo o apat kami na gumawa niyan eh. O hindi ‘yung dating naghihintay ‘aba matatapos na rin’ at ginagamit ng pang-commercial ‘yon, pang-security operations doon, et cetera.”